Χειμωνιάτικες δράσεις

A Winter Scene with Scatters near a Castle 1608-1609

Ο πίνακας του Hendrick Avercamp αξιοποιήθηκε στα πλαίσια του Έντεχνου Συλλογισμού ('Artful Thinking' Project Zero-Harvard Graduate School of Education) με στόχο την προσεκτική παρατήρηση (Slow looking) αλλά και την περιγραφή, σε μια προσπάθεια να κάνουν συνδέσεις, να ερμηνεύσουν, να αιτιολογήσουν αυτά που διαδραματίζονται σε αυτό το χειμωνιάτικο σκηνικό. Για την επεξεργασία του χρησιμοποιήσαμε το 'Looking Ten Times Two', μια ρουτίνα σκέψης που βοηθά να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι. Συγκεκριμένα η ρουτίνα λειτουργεί ως εξής: Παρουσιάσαμε το πίνακα στα παιδιά να τον παρατηρήσουν για 30 δευτερόλεπτα και να πουν τι είδαν μέσα απ' τη γρήγορη αυτή ματιά. Φυσικά οι απαντήσεις που πήρα ήταν γενικές για πράγματα εμφανή και μεγάλα:

Είδα δέντρα, Κατερίνα Α

Το Κάστρο, Νάγια

Παρατήρησα ανθρώπους,Ναταλία

Ανθρώπους που κάνουν πατινάζ, Μάρθα

Είδα σπίτια και παιδιά που παίζουν χιονοπόλεμο, Δημήτρης

Είδα τα χόρτα κάτω απ' τα δέντρα. Ελίνα

Ένας σκύλος που έπαιζε, Σπύρος

Βλέπω χιόνι, Αναστάσης

Σπίτια, Μανώλης

Κλαδιά, Αλεξάνδρα

Ύστερα τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και πήραν μπροστά τους το πίνακα εκτυπωμένο ώστε να μπορέσουν να δουν πολλές περισσότερες λεπτομέρειες. Τον παρατήρησαν για άλλα 30 δευτερόλεπτα και όπως θα δείτε παρακάτω τ'αποτελέσματα των παρατηρήσεών τους αλλά και οι ερμηνείες που έδωσαν ήταν πλουσιότερες.

Είδα κάτι σκαλοπάτια καλυμμένα με χιόνι. Που το κατάλαβες ότι είναι χιόνι; Είναι άσπρα Ναταλία

Είδα ένα δέντρο που δεν είχε φύλλα. Γιατί δεν έχει φύλλα; Επειδή είναι χειμώνας Ελένη

Είδα 3 βάρκες μέσα στο νερό. Τι τις χρειάζονται λες; Για να πάνε ταξίδια χωρίς να βραχούν Σωτήρης 

Είδα το έλκηθρο του Άι Βασίλη. Πως το κατάλαβες ότι είναι του Άι Βασίλη; Φαίνεται ότι πίσω έχει ανθρώπους και μάλλον είναι παιχνίδια. Αγάπη

Είδα κι ένα άλογο που πάνω του είναι ένας άνθρωπος. Τι κάνει εκεί ο άνθρωπος; Του δίνει φαγητό να φάει. Αλέξανδρος

Βλέπω κάτι παιδιά που κάνουνε πατινάζ. Πως καταλαβαίνεις ότι κάνουν πατινάζ; Είδα το πάγο που γυαλίζει. Αγγελική

Υπάρχουν δέντρα χωρίς φύλλα. Υπάρχει κάτι άλλο πάνω στο δέντρο; Και κλαδιά και πουλάκια και κάποια πετάνε κιόλας. Δημήτρης

Παρατήρησα τους ανθρώπους. Παρατήρησες κάποιον συγκεκριμένα; Ναι αυτόν εδώ που φτιάχνει μια χιονόμπαλα. Που κατάλαβες ότι είναι χιόνι; Επειδή είναι άσπρο. Αλκιβιάδης

Είδα ένα χιονισμένο σπίτι με χιονισμένη σκεπή. Πως ξέρεις ότι είναι χιόνι; Είναι και ο δρόμος άσπρος άρα είναι χειμώνας. Νάγια

Παρατήρησα ότι έχει μια τέντα πάνω από ένα παράθυρο που έχει χιόνι Ίωνας

Είδα ένα χιονισμένο γραμματοκιβώτιο. Πως είσαι σίγουρη ότι είναι γραμματοκιβώτιο; Πως το κατάλαβες; Έχει μια τρύπα πάνω του και από 'κει ρίχνουν τα γράμματα μέσα. Γεωργία

Είδα ένα σπίτι. Κάποιο συγκεκριμένο σπίτι; Ναι αυτό που μοιάζει με κάστρο. Πως το ξέρεις είναι κάστρο; Επειδή εκεί μένει μια πριγκίπισσα. Ειρήνη

Βλέπω μια σημαία. Μπορείς να δεις τα χρώματα; Κόκκινο, μπλε, άσπρο. Ξέρεις σε ποια χώρα ανήκει; Μάλλον στη Ρωσία. Που το ξέρεις ότι είναι της Ρωσίας; Εκεί κάνει πολύ κρύο. Μυρτώ

Βλέπω κάτι σαν βάρκα. Τι δουλειά έχει εκεί; Μέσα είναι κάτι άνθρωποι που κάπου θέλουν να πάνε. Είναι πάνω στο δρόμο η βάρκα. Γιατί πιστεύεις ότι η βάρκα είναι στο δρόμο; Μπορεί να θέλουν να πάνε σπίτι τους μ' αυτή αφού έχει πάγο και νερό εκεί. Αναστάσης

Είδα μια ρόδα. Γιατί πιστεύεις ότι βρέθηκε εκεί; Έπεσε από ένα αυτοκίνητο. Και το αυτοκίνητο που είναι; Πίσω απ' το σπίτι. Και πως βρέθηκε εκεί η ρόδα; Κάποιος είχε παρκάρει νωρίτερα εκεί. Σμαράγδα

Βλέπω μια πόλη που ζουν πολλοί άνθρωποι εκεί. Παρατήρησες κάποιον ιδιαίτερα; Ναι αυτόν με το κόκκινο. Και που πάει αυτός; Μάλλον σπίτι του. Γιατί φοράει κόκκινο; Μάλλον του αρέσει αυτό το χρώμα Ζωή

Είναι εμφανές πόσο πιο "πλούσια" είναι τα ευρήματα μετά από την προσεκτική παρατήρηση και πόσο οι ερωτήσεις βοηθούν τα παιδιά να αιτιολογήσουν τη σκέψη τους, να ψάξουν να βρουν λογικές συνδέσεις ή να φανταστούν την ιστορία που κρύβει αυτός ο πίνακας καλλιεργώντας έτσι τη φαντασία τους!
Μετά την ολοκλήρωσή της, είπα στα παιδιά, ότι το παιδί που έφτιαχνε τη χιονόμπαλα (όπως είχε παρατηρήσει νωρίτερα ο Αλκιβιάδης στο πίνακα) ξεκίνησε να φτιάξει ένα χιονάνθρωπο αλλά δεν πρόλαβε να τον ολοκληρώσει, βάζοντάς τους έτσι στο "πνεύμα" του φύλλου εργασίας. Πρόκειται για μια αναγνώριση του βαθμού ικανότητας των παιδιών να δημιουργήσουν συμμετρικά ένα άρτιο αποτέλεσμα, εδώ το χιονάνθρωπο.

Η μέρα μας έκλεισε με το παιχνίδι: "Βοήθησέ με να νικήσω το κρύο". Θέλω να διευκρινήσω ότι αυτό το παιχνίδι δεν γνωρίζω καν αν έχει αυτή την ονομασία, μου βγήκε αυθόρμητα ο τίτλος, αλλά σαν δραστηριότητα την έχω διαβάσει από το "Παράθυρο στην Εκπαίδευση". Πρόκειται για ένα πολύ διασκεδαστικό παιχνίδι που προάγει την συνεργασία αφού επιλέγεται ο βασικός παίχτης και οι άλλοι δύο είναι βοηθοί. Η μουσική ξεκινά και οι βοηθοί πρέπει να προσπαθήσουν να ντύσουν "το παιδί που κρυώνει" με όσα περισσότερα μπουφάν γίνεται. Τα παιδιά το ευχαριστήθηκαν, διασκέδασαν με τη ψυχή τους και γέλασαν πολύ!!!

Μια παραλλαγή του παιχνιδιού για να υπάρχει ενδιαφέρον: Επιλέγονται τυχαία δύο παιδιά και ο καθένας προσπαθεί να κρατήσει στην αγκαλιά του όσα περισσότερα μπουφάν μπορεί μέχρι να σταματήσει η μουσική. Μετράμε πόσα κρατάει το κάθε παιδί αφαιρώντας αυτά που ακουμπούν στο πάτωμα. Πολλοί οι νικητές και πολύ μεγάλη η χαρά τους! Διασκεδάσαμε όλοι πολύ!

ΠΗΓΗ: ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΣ PINTEREST