ΤΑ ΜΑΓΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΜΑΣ: ΟΡΑΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

Στα πλαίσια του προγράμματος για την Φιλαναγνωσία που έχουμε αναλάβει φέτος, αποφασίσαμε να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο βιβλίο. Η αφορμή προέκυψε όταν μετά από μια παρουσίαση βιβλίου στη τάξη, ρώτησα τα παιδιά εάν έχουν προσέξει ποτέ πως είναι ένα βιβλίο, δηλαδή την εμφάνισή του. Η απάντηση ήταν αφοπλιστικά αρνητική. Έτσι σκέφτηκα ν' ασχοληθούμε και με αυτό το πολύ σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του πως φτιάχνεται τελικά ένα βιβλίο.

Όλη η δραστηριότητα που ακολουθεί, βασίστηκε πάνω σε μια από τις ΡΟΥΤΙΝΕΣ ΣΚΕΨΗΣ έτσι όπως αυτές έχουν ορισθεί από την ομάδα Project Zero του Πανεπιστημίου του Harvard, και ονομάζεται ΔΕΣ-ΣΚΕΨΟΥ-ΑΝΑΡΩΤΗΣΟΥ. Αρχικά τα παιδιά έπρεπε να παρατηρήσουν καλά δηλαδή να ΔΟΥΝ και να εκφράσουν απόψεις γύρω από συγκεκριμένους άξονες. Κάθε ομάδα ανέλαβε κάτι διαφορετικό και συγκεκριμένα τα:ΣΤΡΟΥΜΦΑΚΙΑ το εξώφυλλο, ΚΟΥΝΕΛΑΚΙΑ το οπισθόφυλλο, ΤΙΓΡΑΚΙΑ τις εικόνες, ΛΥΚΑΚΙΑ τα γράμματα, ΑΓΡΙΑ ΠΟΥΛΙΑ τους αριθμούς, ΑΣΤΕΡΙΕΣ τι είδους βιβλίο είναι, ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ το μέγεθός του.

Εικόνες από την ώρα της παρατήρησης που κάνει κάθε ομάδα

Αυτά που καταγρέγραψα από τις παρατηρήσεις των παιδιών

Αφού παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια όλες οι καταγραφές, ώστε τα πορίσματα κάθε ομάδας να γίνουν "ορατά" και στις άλλες, τα παιδιά έπρεπε να προχωρήσουν σε κάποιες ΣΚΕΨΕΙΣ σαν συμπέρασμα των όσων παρατήρησαν σε σχέση με το βιβλίο. Έπρεπε δηλαδή να μπουν στη διαδικασία να βγάλουν λογικά συμπεράσματα βάσει των όσων είδαν. Μερικές από τις σκέψεις τους (που ηχογραφήθηκαν και μετά καταγράφηκαν) ήταν:

Νοέλια: Με τα βιβλία μπορούμε και να μάθουμε

Λυδία: Στα βιβλία γράφουμε

Χριστόφορος: Μπορείς να γράψεις παραμύθια (Χρειάστηκε να διευκρινίσω: Πως το λες αυτό, πως το σκέφτηκες; Χριστόφορος: Το έχω κάνει σπίτι μου! Εγώ: Πώς; Χριστόφορος: Με εικόνες)

Νίκος: Υπάρχουν βιβλία και με ζώα

Ελένη: Μπορούμε να πάρουμε κι άλλα βιβλία από τα βιβλιοπωλεία

Καρίνα: Δεν υπάρχουν βιβλία μόνο για μικρούς αλλά και για μεγάλους

Πέτρος: Όταν παίζουν ένα όργανο έχουν βιβλίο με νότες (Εγώ: Πως το ξέρεις αυτό; Πέτρος: το είδα στη παράσταση που πήγαμε – όντως τη προηγούμενη μέρα είχαμε παρακολουθήσει μια μουσική παράσταση που είχε πιάνο με παρτιτούρες)

Ελευθερία Π: τα βιβλία μας λένε την αλήθεια (Εγώ: που το ξέρεις αυτό; Ελευθερία Π: στο βιβλίο με τη Χιονάτη, μας λέει ότι αν φας χαλασμένο μήλο θα πεθάνεις)

Άννα: Δεν υπάρχουν μόνο παιδικά βιβλία αλλά και για μεγάλους

Έρι:Τα βιβλία μας βοηθάνε να παρατηρήσουμε τα άγρια ζώα χωρίς να τα φοβόμαστε

Έλενα:Μπορούμε να πάρουμε κι άλλα βιβλία από τα βιβλιοπωλεία

Βάλια:Υπάρχουν και βιβλία για τα μωρά ...

Όλες οι ιδέες των παιδιών καταγράφηκαν μέσα σ' ένα συννεφάκι σκέψης όχι μόνο για να μην ξεχαστεί καμιά αλλά και για να μπορέσουν όλοι να "διαβάσουν" τη ΣΚΕΨΗ του άλλου!!!!

Το τρίτο και πιο απαιτητικό (κατά την άποψή μου) κομμάτι της ρουτίνας ήταν το να κάνουν μια ερώτηση στον εαυτό τους (έτσι έδωσα την οδηγία) δηλαδή ν' ΑΝΑΡΩΤΗΘΟΥΝ κάτι για το οποίο δεν γνωρίζουν απολύτως τίποτα και θα ήθελαν να το μάθουν ή τους φαίνεται περίεργο. Να πω εδώ ότι τα παιδιά δυσκολεύτηκαν αρκετά να κάνουν μια ερώτηση και χρειάστηκε ν' αφήσω τη μέρα να περάσει και να επανέλθουμε την επόμενη, παρουσιάζοντας το ΔΕΣ και το ΣΚΕΨΟΥ ξανά, για να ενεργοποιήσω την διάθεσή τους ν' αναζητήσουν πληροφορίες. Δείτε μερικά ερωτήματα που τέθηκαν:

Λυδία: Που βρήκαν τα υλικά για να τα φτιάξουν;

Λευτέρης: Ποιος ζωγράφισε όλες αυτές τις εικόνες;

Γεωργία Σ: Πως φτιάχνουν το εξώφυλλο που είναι χοντρό και βελούδο;

Έλενα: Ποιοι φτιάχνουν τόσα πολλά γράμματα;

Βάλια: Υπάρχουν βιβλία σε άλλες χώρες;

Γεωργία Μπ.: Ποιος τα έφερε στο βιβλιοπωλείο;

Χριστίνα: Ποιος τα έφερε τα βιβλία στο σχολείο;

Μαρίζα: Πως φτιάχνονται τα βιβλία;

Νοέλια: Πως φτιάχνονται μικρά και μεγάλα βιβλία;

Πέτρος:Τα φτιάχνουν γρήγορα;

Στο τέλος της δραστηριότητας που σαν στόχο είχε να γνωρίσουν τα παιδιά το βιβλίο όχι μόνο σαν ανάγνωσμα αλλά και σαν δημιουργία υλικού, έκαναν προσεκτικές παρατηρήσεις, έβγαλαν λογικά συμπεράσμα και αναρωτήθηκαν για το τι ακόμα θέλουν να μάθουν! Νομίζω ότι μέσα από αυτή την απόπειρα, το σίγουρο είναι ότι δεν παρέμειναν σε αυτό που είδαν αλλά μπήκαν σε διαδικασία δημιουργικής σκέψης!! Θα το επιχειρούμε συχνά....